Co to jest płyn Lugola?
Płyn Lugola to w zasadzie wodny roztwór jodu i jodku potasu, gdzie jod stanowi 1% objętości, jodek potasu 2%, a 97 % woda destylowana. Lugola Płyn opracowany został w roku 1829 przez francuskiego lekarza Jeana Lugolę. W Polsce sławę zyskał jednak dopiero w roku 1986 za sprawą katastrofy elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Wówczas to podawano go przede wszystkim dzieciom, by ochronić je przed niebezpieczeństwem jakie wiąże się z radioaktywną chmurą.
Płyn Lugola zastosowanie
Płyn Lugola do picia działa bakteriobójczo, a więc można stosować go zewnętrznie w celu odkażania skóry, otarć naskórka, brzegów ran i zadrapań. Niskie roztwory można stosować również do płukania gardła. Z kolei spożywczy płyn Lugola stosowany może być także w leczeniu chorób tarczycy np. w celu zwiększenia czy zahamowania wydzielania hormonów. W przypadku pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy i u osób z dyshormonogenezą jod w formie nieorganicznej powodować może zahamowanie syntezy oraz uwalnianie hormonów tarczycy.
Jak stosować płyn Lugola?
Środek ten podaje się około 10 dni przed strumektomią, która zaliczana jest do radykalnych metod leczenia nadczynności tarczycy. Polega ona na wycięciu całej tarczycy lub jej części. Płyn Lugola przypisywany jest też pacjentom przed badaniem scyntygraficznym. Wówczas taki płyn spożywany jest w formie rozcieńczonej. Na ogół rozpuszcza się go w 1 szklance wody (5 kropli płynu). Poza tym wodny roztwór jodu i jodku potasu jest stosowany niekiedy w badaniach na obecność skrobi. Dodany do płynów, które zawierają ten związek barwi je na fioletowoczarną, a w mniejszych stężeniach na niebieskofioletową.
Płyn Lugola a promieniowanie
Po katastrofie elektrowni atomowej w Czarnobylu płyn Lugola miał w teorii zapobiegać wychwytywaniu przez tarczycę niebezpiecznego i radioaktywnego izotopu jodu pochodzącego z odpadów promieniotwórczych. Duża dawka jodu dostarczana wraz z płynem miała powodować, że tarczyca nie była w stanie chłonąć pierwiastków radioaktywnych. To ważne, gdyż gdyby do tego doszło mógłby rozwinąć się nawet rak tarczycy. Warto też wiedzieć, że naukowcy w roku 1986 zalecali stosowanie płynu, ale po wielu latach stwierdzili, że niekoniecznie podjęliby taką samą decyzję. Skala skażenia była bowiem relatywnie niska. Takiego zdana był m.in. profesor Zbigniew Jaworowski, profesor nauk medycznych, który w latach 80. ubiegłego wieku był członkiem Polskiej Komisji Rządowej ds. Skutków Katastrofy w Czarnobylu.
Skutki uboczne płynu Lugola
Picie płynu Lugola bez przyczyny może szkodzić zdrowiu, bo jod też dla organizmu nie jest obojętny. Nie wolno przekroczyć dopuszczalnej dawki, gdyż to prowadzić może do uaktywnienia się tarczycy i prowadzić również do jej nadczynności. Na tym polega właśnie główne działanie niepożądane jakie może pojawić się po wypiciu płynu Lugola. Poza tym trzeba też wiedzieć, że nadczynność tarczycy w niektórych przypadkach prowadzi do stanu zagrażającemu życiu (w przypadku osób z zaburzeniami układu krążenia). Ponadto w niektórych przypadkach stosowanie preparatów z jodem powoduje też trądzik jodowy, który jest odporny an leczenie oraz alergię miejscową. Z kolei spożywanie dużych dawek jodu u osób chorych na wole endemiczne prowadzić może też do rozwoju tyreotoksykozy (nadmiar hormonów tarczycy). U osób, które są nadwrażliwe na jod może też dojść do poważnego podrażnienia błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej, zapalenia skóry ze świądem czy nadżerkami. Czasami pojawiają się również takie objawy jak gorączka, wysypka czy obrzmienie węzłów chłonnych.
Płyn Lugola dostępny w aptekach
Sprzedawany w aptekach płyn Lugola bez recepty nie jest przeznaczony do spożycia. To bowiem mieszanina w formie nieoczyszczonej tylko do zastosowania zewnętrznego. Spożycie preparatu prowadzić może do alergii oraz zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Spożywanie płynu w formie spożywczej zaleca lekarz, a przygotowuje go farmaceuta. Nie wolno samemu próbować go stworzyć i poda żadnym pozorem podawać dzieciom.